W obecnych czasach zmagamy się z wieloma globalnymi problemami, które mają wpływ na przyszłość naszej planety. Jednym z nich jest wymieranie owadów zapylających, których liczebność gwałtownie zmniejszyła się w ostatnich dziesięcioleciach. Spadki te są bardzo niepokojące dla ludzkości, ponieważ owady odpowiadają za główne procesy w ekosystemach, takie jak zapylanie, obieg składników pokarmowych i zwalczanie szkodników. Gdyby nie owady zapylające (tj. dzika pszczoła murarka ogrodowa, trzmiele oraz hodowane w pasiekach pszczoły miodne) wielu owoców i warzyw nie byłoby wcale, a plony niektórych upraw byłyby o wiele niższe. Ocenia się, że 1/3 produktów pochodzenia roślinnego spożywanych przez człowieka jest zależna bezpośrednio lub pośrednio od owadów zapylających. Te niepokojące fakty pokazują jednoznaczne, że należy pilnie potraktować temat przeciwdziałający temu zjawisku.
Właśnie dlatego w bieżącym roku Stowarzyszenie „Otwórz się na więcej” we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Kluczach zrealizowało zadanie pn. „Klucze dla pszczół”. Jego celem była przede wszystkim ochrona różnorodności biologicznej na terenie Małopolski, poprzez działania służące ochronie pszczół i dzikich owadów zapylających. Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowych Województwa Małopolskiego w ramach Konkursu „Małopolska Pszczoła” – edycja 2024.
Główne działanie projektu obejmowało wykonanie nasadzeń roślin miododajnych i pyłkodajnych, tworzących wielogatunkowe pastwisko dla dzikich pszczół i owadów zapylających na terenie miejscowości Klucze. Nasadzenia powstały przed Domem Kultury „Papiernik”. Skład gatunkowy roślin został dobrany w taki sposób, by tworzyły bazę pokarmową dla owadów przez cały okres wegetacyjny. Jest to odpowiedź na obserwowane wyraźne deficyty w występowaniu w przestrzeni publicznej Klucz roślin stanowiących pożytek m.in. dla pszczół. Realizatorzy zadania mają nadzieję, że walory estetyczne pastwiska dla dzikich owadów zapylających będą zachęcać mieszkańców Gminy Klucze do podejmowania w przemyślany sposób podobnych inicjatyw na własnych posesjach.
Oprócz nasadzeń kluczową rolą zadania było podniesienie poziomu wiedzy i świadomości ekologicznej mieszkańców Gminy Klucze, by zapoczątkować lub w niektórych przypadkach umocnić chęć do podejmowania działań przyczyniających się do ochrony zapylaczy. Zostało to osiągnięte poprzez cykl pięciu stacjonarnych warsztatów edukacyjnych prowadzonych m.in. w Domu Kultury „Papiernik”. Warsztaty skierowane były do dorosłych mieszkańców Gminy Klucze. Składały się z części teoretycznej i praktycznej, w trakcie której uczestnicy wykonywali pod okiem instruktorów proste domki dla owadów zapylających. Były to bardzo owocne i inspirujące spotkania, zarówno dla osób biorących w nich udział jak i dla prowadzących!
Natomiast dla dzieci przygotowaliśmy wyjazdowe warsztaty, które odbyły się się w Muzeum Pszczelarskim – Apilandia. Wzięło w nich udział 36 uczniów ze Szkoły Podstawowej im. Orła Białego w Jaroszowcu.
Kampania edukacyjna Stowarzyszenia „Otwórz się na więcej” pokazuje, że pszczoły są niezbędne do przetrwania gatunku ludzkiego i niestety to My jesteśmy w głównej mierze odpowiedzialni za wymieranie wielu innych gatunków, w tym owadów zapylających. Nie można zapominać o tym, że produkcja żywności w istotnym stopniu zależy od naturalnego procesu zapylania roślin przez owady – czyli podstawowej funkcji jaką pełnią w ekosystemie pszczoły i inne owady zapylające. W związku z tym każdy z nas powinien uświadomić sobie, za które zagrożenia jesteśmy odpowiedzialni i co każdy z nas może robić w życiu codziennym, by je eliminować. Tak naprawdę proste rzeczy mogą się przyczynić do ochrony zapylaczy, np.: budowa domków dla owadów zapylających, sadzenie w przydomowych ogrodach odpowiednich roślin, rezygnacja z pryskania upraw i kwiatów.
Dla ułatwienia przedstawiamy podstawowe zasady prowadzenia ogrodu przyjaznego owadom zapylającym:
- Nie stosuj chemicznych środków ochrony roślin
- Stosuj nawozy naturalne – obornik lub kompost zamiast syntetycznych nawozów mineralnych
- Posadź w ogrodzie kwitnące rośliny miododajne lub pyłkodajne – możesz wzorować się na nasadzeniach przy Domu Kultury „Papiernik” w Kluczach”!
- Posadź różne rośliny tak, aby kwitły przez cały sezon
- Nie koś trawnika lub przynajmniej ogranicz częstotliwość koszenia
- Na skraju ogrodu zostaw chwasty
- Stwórz miejsca schronienia dla pszczół i innych owadów zapylających – np. wykonaj choćby najprostsze domki dla owadów
- Owady potrzebują również do życia wody, dlatego zadbaj o odpowiednie poidełko (np. wilgotny mech). Pamiętaj – nie instaluj w ogrodzie talerzyków i miseczek z wodą, ponieważ owady mogą się w nich utopić!
Projekt pn. „Klucze dla pszczół” jest realizowany przy wsparciu finansowych Województwa Małopolskiego w ramach Konkursu „Małopolska Pszczoła” – edycja 2024.
Dodaj komentarz